Nieumorzona wartość początkowa budynku poddanego rozbiórce

Jak zaksięgować nieumorzoną wartość budynku, który będzie poddany likwidacji poprzez rozbiórkę? Na jego miejscu nie powstanie inny środek trwały.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy o rachunkowości, do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych zalicza się koszty i przychody związane ze zbyciem środków trwałych. Mimo że ustawa o rachunkowości mówi o zbyciu środków trwałych, to chodzi tutaj o wszelkiego rodzaju rozchody środków trwałych, czyli zarówno o sprzedaż, darowiznę, jak i likwidację. W przypadku rozbiórki budynku stanowiącego środek trwały jednostki mamy do czynienia z rozchodem środka trwałego na skutek jego fizycznej likwidacji. Dlatego też koszty związane z rozbiórką środka trwałego oraz jego nieumorzoną wartość wskazane jest księgować na koncie 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne".

Druk LT – Likwidacja środka trwałego
dostępny jest w serwisie
www.druki.gofin.pl w zakładce
Rachunkowość/Dokumenty i dowody księgowe

Postawieniu budynku opisanego w pytaniu w stan likwidacji towarzyszyć powinno wyksięgowanie go z ewidencji bilansowej. Dokonuje się tego na podstawie dokumentu wewnętrznego "LT – Likwidacja środka trwałego", następującymi zapisami:

a) dotychczasowe odpisy umorzeniowe środka trwałego:

– Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych",
– Ma konto 01 "Środki trwałe",

b) nadwyżka wartości początkowej nad kwotą odpisów
(tj. niezamortyzowana wartość):

– Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
– Ma konto 01 "Środki trwałe".

Budynek postawiony w stan likwidacji do czasu jego fizycznej likwidacji, w tym przypadku rozbiórki, może pozostawać w ewidencji pozabilansowej. Ujmuje się go wtedy na koncie pozabilansowym, jednostronnym zapisem:

– Wn konto 09-2 "Środki trwałe w likwidacji".

Protokół fizycznej likwidacji środka
trwałego dostępny jest
w serwisie www.druki.gofin.pl
w zakładce Rachunkowość/Inne

Dokonanie fizycznej likwidacji środka trwałego dokumentuje się protokołem likwidacyjnym. Pod datą fizycznej likwidacji wyksięgowuje się środek trwały z ewidencji pozabilansowej, zapisem:

– Ma konto 09-2 "Środki trwałe w likwidacji".

Fakturę otrzymaną od firmy dokonującej rozbiórki budynku ujmuje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, jako koszty związane z likwidacją środka trwałego, zapisem:

a) wartość netto usługi:

– Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu:

– Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",

c) wartość zobowiązania wobec dostawcy:

– Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

Jeśli rozbiórka dokonywana jest siłami własnymi można dokonać następujących zapisów:

1) gdy jednostka prowadzi ewidencję kosztów
wyłącznie na kontach zespołu 4:

– Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
– Ma konto 79-0 "Obroty wewnętrzne",

2) gdy jednostka prowadzi ewidencję kosztów
na kontach zespołu 4 i 5 lub tylko 5:

– Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
– Ma konto 53 "Koszty działalności pomocniczej"
lub 50 "Koszty działalności podstawowej – produkcyjnej".

Jednostka prowadząca ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5 oraz sporządzająca porównawczy rachunek zysków i strat ww. operację powinna zaksięgować za pośrednictwem konta 79-1 "Koszty obrotów wewnętrznych" oraz 79-0 "Obroty wewnętrzne".

Przykład

I. Założenia:

1. Spółka posiada w ewidencji środków trwałych budynek o wartości początkowej: 87.000 zł i dotychczasowym umorzeniu: 43.543,75 zł, który jest obecnie nieprzydatny i nie nadaje się już do remontu.

2. Jednostka postanowiła zlikwidować budynek poprzez jego rozbiórkę, zatrudniając w tym celu firmę budowlaną. Sporządzono również protokół likwidacji budynku.

3. Faktura za rozbiórkę budynku wyniosła: 6.150 zł brutto (w tym VAT: 1.150 zł).

II. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. LT – postawienie budynku w stan likwidacji:
a) dotychczasowe odpisy umorzeniowe budynku	43.543,75 zł	07-1	01-1
b) niezamortyzowana wartość budynku: 87.000 zł – 43.543,75 zł =	43.456,25 zł	76-1	01-1
2. PK – ewidencja pozabilansowa – ujęcie budynku do czasu jego rozbiórki	87.000,00 zł	09-2
3. FZ – faktura za rozbiórkę budynku
a) wartość netto usługi	5.000,00 zł	76-1
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu	1.150,00 zł	22-1
c) wartość brutto zobowiązania	6.150,00 zł		24
4. PK – ewidencja pozabilansowa – wyksięgowanie budynku	87.000,00 zł		09-2

III. Księgowania:

Nieumorzona wartość początkowa budynku poddanego rozbiórce

Zwracamy uwagę, że w świetle przepisów podatkowych, a dokładnie art. 16 ust. 1 pkt 6 updop lub art. 23 ust. 1 pkt 6 updof – nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Z kolei likwidacja środka trwałego z innych przyczyn daje możliwość zaliczenia jego niezamortyzowanej wartości początkowej do kosztów uzyskania przychodów.