Zmiany w amortyzacji dokonywane z początkiem roku podatkowego

Zmiana stawki amortyzacyjnej

Jeśli w latach poprzednich podatnik stosował obniżoną stawkę amortyzacyjną, z początkiem roku może ją podwyższyć w granicach wyznaczonych stawką wynikającą z Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych (zwanego dalej także Wykazem). Z kolei stawkę obniżoną w latach poprzednich, może z nowym rokiem podatkowym ponownie obniżyć. Tak wynika z art. 22i ust. 5 updof i art. 16i ust. 5 updop.

Ustawodawca umożliwiając zmianę stawki, nie ogranicza decyzji podatnika żadnymi warunkami. Co istotne, dając podatnikom możliwość obniżenia stawek amortyzacyjnych, nie określił również, do jakiej wysokości stawki z Wykazu mogą być obniżone. Oznacza to, że podatnicy mogą sami zdecydować, do jakiej wysokości i co do których środków trwałych zastosują obniżone stawki amortyzacyjne.

Organy podatkowe potwierdzają, że podatnik może obniżyć stawki amortyzacyjne do dowolnego poziomu, w tym nawet do 0% (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 września 2019 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.289.2019.1.AB).

Zazwyczaj obniżenie stawki amortyzacyjnej jest elementem optymalizacji podatkowej, gdy przedsiębiorcy zależy na przejściowym minimalizowaniu kosztów, np. działa na terenie specjalnej strefy ekonomicznej i korzysta przy tym ze zwolnienie od podatku dochodowego dochodów uzyskanych z działalności strefowej.

Zastosowanie i rezygnacja ze współczynnika podwyższającego

Na początku nowego roku podatkowego przedsiębiorcy mogą skorygować amortyzację składników majątku trwałego wymienionych w art. 22i ust. 2 pkt 3 updof i art. 16i ust. 2 pkt 3 updop poprzez podwyższenie dotychczas stosowanej stawki amortyzacyjnej o współczynnik nie wyższy niż 2,0 (art. 22i ust. 4 updof i art. 16i ust. 4 updop).

Stosownie do art. 22i ust. 2 pkt 3 updof i art. 16i ust. 2 pkt 3 updop, stawkę amortyzacyjną podaną w Wykazie dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 KŚT można podwyższyć o współczynnik nie wyższy niż 2,0, o ile są one poddane szybkiemu postępowi technicznemu. Zgodnie z objaśnieniami do Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych, przez maszyny i urządzenia grupy 4-6 i 8 KŚT poddane szybkiemu postępowi technicznemu rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.

Zmiana terminów dokonywania odpisów

Odpisy amortyzacyjne, bez względu na stosowaną metodę amortyzacji, powinny być dokonywane w równych ratach co miesiąc lub w równych ratach co kwartał albo jednorazowo na koniec roku podatkowego (art. 22h ust. 4 updof i art. 16h ust. 4 updop).

Z początkiem nowego roku podatnik może zmienić dotychczas stosowane terminy dokonywania odpisów amortyzacyjnych, np. miesięczne odpisy zmienić na kwartalne lub zdecydować o dokonywaniu amortyzacji raz do roku.

Raz wybraną metodę amortyzacji podatnik powinien stosować przez cały okres amortyzacji. Wyjątkiem jest metoda degresywna. W trakcie jej stosowania podatnik ma obowiązek przejść na metodę liniową.

W metodzie degresywnej, o której mowa w art. 22k ust. 1 updof i art. 16k ust. 1 updop, podstawa dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest zmniejszana w każdym roku podatkowym o sumę dotychczas dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Ustaloną w ten sposób podstawę mnoży się przez stawkę amortyzacyjną określoną w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższoną o współczynnik nie wyższy niż 2,0. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych metodą liniową określoną w art. 22i updof i art. 16i updop.

Podatnik stosujący metodę degresywną, powinien sprawdzić przed dokonaniem w danym roku pierwszego odpisu amortyzacyjnego, czy będzie kontynuować naliczanie odpisów amortyzacyjnych tą metodą, czy też musi przejść na metodę liniową. W tym celu na początku roku podatkowego należy obliczyć roczny odpis amortyzacyjny metodą degresywną i porównać go z rocznym odpisem amortyzacyjnym ustalonym według metody liniowej.

Ułatwieniem dla podatnika może być skorzystanie z kalkulatora amortyzacji metodą degresywną dostępnego w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl. Kalkulator obliczy wszystkie miesięczne odpisy amortyzacyjne i wskaże rok podatkowy, w którym trzeba przejść z metody degresywnej na liniową.

Mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jednorazowy odpis amortyzacyjny do wysokości 50.000 euro. Dotyczy to środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych. Taką możliwość ustawodawca przewidział w art. 22k ust. 7 updof i art. 16k ust. 7 updop.

W 2020 r. małym podatnikiem, który mógłby być uprawniony do dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, będzie podatnik, u którego w 2019 r. wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT, nie przekroczy 8.747.000 zł, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku również przychodu ze sprzedaży u zmarłego przedsiębiorcy.

Jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dokonuje się w roku podatkowym, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Limit jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w 2020 r., realizowanych na podstawie art. 22k ust. 7 updof i art. 16k ust. 7 updop, będzie wynosił 219.000 zł. W przypadku spółki niebędącej osobą prawną kwota limitu odpisów amortyzacyjnych odnosi się do łącznej wartości odpisów przypadających na wspólników tej spółki.

Przy określaniu tego limitu nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 10.000 zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22f ust. 3 updof i art. 16f ust. 3 updop.