Przypisanie środka trwałego do właściwego rodzaju KŚT a amortyzacja bilansowa

Zakupiliśmy i montujemy halę namiotową, która nie jest trwale związana z podłożem. Będzie ona stanowić środek trwały w firmie. Do jakiej grupy KŚT powinniśmy ją zakwalifikować, aby właściwie ustalić stawkę amortyzacji bilansowej?

Przed ujęciem składnika aktywów w ewidencji księgowej środków trwałych określa się w szczególności, do jakiej przewidzianej w KŚT grupy, podgrupy i rodzaju kwalifikuje się przyjęty do użytkowania składnik aktywów. Mówi o tym Krajowy Standard Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 105). Środki trwałe należy wykazać w sprawozdaniu finansowym sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości w podziale wynikającym z KŚT.

Prawidłowe przypisanie środka trwałego do KŚT umożliwia ustalenie jego rocznej stawki amortyzacji podatkowej, bowiem jak wynika z załączników do ustawy pdof i ustawy o pdop, stawka ta uzależniona jest od KŚT. Natomiast jeśli chodzi o stawkę amortyzacji bilansowej, to ustawa o rachunkowości nie określa wysokości stawek amortyzacyjnych oraz długości okresu amortyzacji. Wymaga natomiast, aby przy ich ustalaniu uwzględnić okres ekonomicznej użyteczności, na określenie którego wpływają m.in. takie czynniki jak: liczba zmian, na których pracuje środek trwały, tempo postępu techniczno-ekonomicznego, wydajność środka trwałego, prawne lub inne ograniczenia czasu jego używania (por. art. 32 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Jednostki jednak często przyjmują w swoich zasadach (polityce) rachunkowości zapis, zgodnie z którym jeżeli stosowana dla celów podatkowych metoda i stawka amortyzacji odzwierciedla przewidywany okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, to można dla celów bilansowych zastosować tę samą stawkę co do amortyzacji podatkowej. Przy czym jednostki mikro, małe i wymienione w art. 3 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057 ze zm.), które spełniają warunki określone w art. 3 ust. 1c pkt 1 albo ust. 1d ustawy o rachunkowości, mogą zawsze dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych według zasad określonych w przepisach podatkowych (art. 32 ust. 7 ustawy o rachunkowości). Uproszczenia tego nie stosuje się do spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych i spółek jawnych lub komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej.

Według Klasyfikacji Środków Trwałych rodzaj 806 "Kioski, budki, baraki, domki kampingowe" obejmuje kioski, budki, domki kampingowe, zadaszenia ochronne i podobne różne obiekty wolnostojące, niezwiązane w sposób trwały z gruntem oraz tablice reklamowe ustawione na powierzchni gruntu, niezwiązane w sposób trwały z gruntem. Gdyby przyjąć, że hala, o której mowa w pytaniu, należy do tego rodzaju, roczna stawka amortyzacji podatkowej wynosiłaby w takim przypadku 20%. Przy czym z objaśnień szczegółowych do rodzaju 806 wynika, że nie obejmuje on zadaszeń ochronnych wraz z konstrukcjami wsporczymi o powierzchni powyżej 100 m², gdyż są one sklasyfikowane w podgrupie 29, a konkretnie rodzaju 291 KŚT "Pozostałe obiekty inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane", dla którego roczna stawka amortyzacji podatkowej to 4,5%. W zależności więc od wielkości hali inna będzie jej kwalifikacja i stawka amortyzacji.

Trzeba podkreślić, że odpowiedniej klasyfikacji środka trwałego jednostka powinna zasadniczo dokonać we własnym zakresie. Jeśli dział księgowy ma z tym problem, może wesprzeć się wiedzą osób ze służb technicznych lub skorzystać z pomocy uprawnionych organów. W tym przypadku jest to urząd statystyczny - Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi, ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź, e-mail: klasyfikacjeUSLDZ@stat.gov.pl.