Metody amortyzacji używanego samochodu

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną nabył za cenę niższą niż 10.000 zł używany samochód osobowy i jako środek trwały będzie go wykorzystywał w swojej firmie. W jaki sposób - oprócz amortyzacji jednorazowej - mógłby przyspieszyć rozliczenie jego wartości w kosztach podatkowych? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 1288074)

Osoba fizyczna może zaklasyfikować składnik majątku jako podlegający amortyzacji firmowy środek trwały, jeżeli spełnia on kryteria określone w art. 22a ust. 1 ustawy o pdof (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.). Wówczas powinien on zostać wprowadzony do ewidencji środków trwałych w miesiącu przekazania do używania. Jeżeli taki składnik został zakupiony, to zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof jego wartość początkową wyznacza cena nabycia, która w przypadku samochodu zazwyczaj jest tożsama z kwotą należną zbywcy.

Samochody osobowe dla celów podatkowych zasadniczo podlegają amortyzacji według metody liniowej lub indywidualną stawką.

W metodzie liniowej odpisy amortyzacyjne dokonywane są w równych ratach według stawki z Wykazu (dla aut osobowych - 20%), od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym samochód został wprowadzony do ewidencji. Odpisów dokonuje się aż do chwili, gdy ich wartość zrówna się z wartością początkową samochodu lub do momentu, w którym zostanie on zbyty albo postawiony w stan likwidacji.

Indywidualną stawkę można natomiast zastosować do amortyzacji środka trwałego, który spełnia kryteria do uznania za używany lub ulepszony. W przypadku samochodów osobowych o zastosowaniu indywidualnej stawki zazwyczaj decyduje to, że jest on - tak jak ma to miejsce w omawianej sytuacji - używany. Za używany uznaje się bowiem pojazd, który przed nabyciem był wykorzystywany przez poprzedniego właściciela przez co najmniej 6 miesięcy. Wówczas okres jego amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy (art. 22j ust. 1 i 2 ustawy o pdof).

Samochód osobowy, którego wartość początkowa nie przekracza kwoty 10.000 zł może również zostać zamortyzowany jednorazowo w miesiącu oddania go do używania albo w miesiącu następnym (art. 22f ust. 3 ustawy o pdof).

Przykład

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną pod koniec kwietnia 2020 r. na potrzeby własnej jednoosobowej firmy kupił samochód osobowy o wartości 9.500 zł. Do używania przyjął go 4 maja 2020 r. i z tym dniem wprowadził do ewidencji środków trwałych. Poprzedni właściciel tego samochodu wykorzystywał go przez 6 lat. W tej sytuacji samochód spełnia kryteria do uznania za używany środek trwały (art. 22j ustawy o pdof), w związku z czym przedsiębiorca ma wybór, w jaki sposób będzie go amortyzował: metodą liniową, według indywidualnej stawki czy też jednorazowo.

Wariant I - Przedsiębiorca dokonał wyboru amortyzacji liniowej.

Przy tej metodzie miesięczny odpis amortyzacyjny wyniesie 158,33 zł, tj. (9.500 zł × 20%) : 12 m-cy. Rozpoczynając amortyzację w czerwcu 2020 r. ostatniego odpisu amortyzacyjnego przedsiębiorca dokona w maju 2025 r.

Wariant II - Przedsiębiorca wybrał amortyzację według indywidualnej stawki.

Przy tej metodzie miesięczny odpis amortyzacyjny wyniesie 316,66 zł, tj. (9.500 zł × 40%) : 12 m-cy. Rozpoczynając amortyzację w czerwcu 2020 r., przedsiębiorca dokona ostatniego odpisu amortyzacyjnego w listopadzie 2023 r.

Wariant III - Przedsiębiorca postanowił samochód zamortyzować jednorazowo.

Przedsiębiorca zamortyzował auto jednorazowo w miesiącu oddania do używania, co oznacza, że w maju br. zaliczył do kosztów podatkowych jednorazowy odpis amortyzacyjny w wysokości 9.500 zł.