Jednorazowa amortyzacja używanych samochodów - wybrane problemy

Nabyliśmy używany samochód osobowy, który przed wprowadzeniem do ewidencji został przerobiony na pojazd ciężarowy. Czy można dokonać od takiego pojazdu jednorazowego odpisu amortyzacyjnego?

Prawo do jednorazowej amortyzacji przysługuje podatnikom, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej oraz małym podatnikom (w 2013 r. małym podatnikiem jest podatnik, u którego w 2012 r. wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT, nie przekroczyła 4.922.000 zł). Mogą oni dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w danym roku równowartości kwoty 50.000 euro (w 2013 r. 205.000 zł) łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Jednorazowego odpisu można dokonać nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (por. 22k ust. 7 i 8 ustawy o PDOF).

Jeżeli zatem przed wprowadzeniem pojazdu do środków trwałych został on przerobiony na pojazd ciężarowy, to nie ma podstaw, aby był on klasyfikowany jako pojazd osobowy, a tym samym, aby miało do niego zastosowanie wyłączenie z prawa do jednorazowej amortyzacji. Oznacza to, że podatnik - o ile spełnia wymogi, o których jest mowa ww. przepisach - w miesiącu wprowadzenia przerobionego na ciężarowy samochodu do ewidencji środków trwałych może dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Dodajmy, że koszty przeróbki samochodu wpłyną na jego wartość początkową, a tym samym (o ile zmieszczą się w limicie 205.000 zł) również zostaną jednorazowo zamortyzowane.

W kwietniu br. nabyliśmy używany i uszkodzony samochód ciężarowy, który został w tym samym miesiącu wprowadzony do ewidencji środków trwałych. W następnym miesiącu samochód ten został wyremontowany i zarejestrowany. Czy w kwietniu można było dokonać jego jednorazowej amortyzacji?

Przypomnijmy, iż co do zasady, amortyzacji - jako środki trwałe - podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania m.in. środki transportu o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie np. umowy najmu czy dzierżawy (por. art. 22a ust. 1 ustawy o PDOF).

Wartość początkową środków trwałych w razie ich odpłatnego nabycia stanowi ich cena nabycia. W uproszczeniu, za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Tak ustalona wartość podlega wpisaniu do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania środka trwałego do używania.

Dopiero wówczas można dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, o którym mowa w art. 22k ustawy o PDOF. Zgodnie bowiem z art. 22k ust. 8 ustawy o PDOF, odpisu takiego podatnicy dokonują nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Tak więc w sytuacji przedstawionej w pytaniu - o ile nabyty uszkodzony pojazd przed dokonaniem napraw spełniał warunek kompletności i zdatności do użytku - mógł on zostać uznany za środek trwały i wprowadzony do ewidencji w miesiącu jego nabycia, czyli w kwietniu br. W konsekwencji również w kwietniu można było dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, oczywiście o ile zostały spełnione warunki, o których mowa w art. 22k ust. 7 ustawy o PDOF (tj. m.in. pytający jest małym podatnikiem lub rozpoczął w br. działalność i w br. jednorazowe odpisy nie przekroczyły kwoty 205.000 zł).

Dodatkowo zwróćmy uwagę, że w omawianym przypadku możliwość przyjęcia pojazdu do używania była również uzależniona od jego dopuszczenia do ruchu drogowego. Jeżeli zatem wspomniana w pytaniu czynność rejestracji pojazdu, której dokonano w maju, dotyczyła tylko jego przerejestrowania na nowego właściciela, to nie miała ona wpływu ani na wartość początkową, ani na możliwość uznania pojazdu za środek trwały. Natomiast jeżeli czynność rejestracji warunkowała dopuszczenie pojazdu do ruchu drogowego, to dopiero fakt jej dokonania umożliwiał uznanie pojazdu za zdatny do użytku, a więc za środek trwały. Wówczas dotyczące jej wydatki powinny zwiększyć wartość początkową pojazdu. W tym drugim przypadku jednorazowego odpisu amortyzacyjnego można było dokonać dopiero w maju br.

Zamierzam wprowadzić do działalności gospodarczej używany samochód osobowy zakupiony od osoby fizycznej. Czy w związku z tym istnieje możliwość dokonania jednorazowej amortyzacji zaraz po jego wprowadzeniu (spełniam warunki małego podatnika)? Czy istnieje inny sposób przyspieszenia amortyzacji takiego pojazdu?

Jak wynika z art. 22k ust. 7 ustawy o PDOF, jednorazowych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych.

Zatem nie ulega wątpliwości, że bez względu na to, czy pojazd osobowy jest nowy, czy też używany, nie może zostać jednorazowo zamortyzowany na podstawie ww. przepisów. Wyjątek stanowi przypadek, gdy wartość takiego pojazdu zaliczonego do środków trwałych będzie równa lub niższa niż 3.500 zł. Wówczas można dokonać jednorazowego odpisu na ogólnych zasadach wynikających z art. 22f ust. 3 ustawy o PDOF, czyli w miesiącu oddania do używania albo w miesiącu następnym. Można również nie zaliczać takiego składnika do środków trwałych, odnosząc jednorazowo w koszty w miesiącu oddania do używania.

Jeżeli jednak mamy do czynienia z używanym samochodem osobowym o wartości przewyższającej 3.500 zł, to najkorzystniej będzie zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną na podstawie art. 22j ustawy o PDOF. W takim przypadku dla środków transportu, w tym samochodów osobowych, okres amortyzacji nie może przekraczać 30 miesięcy, co daje stawkę równą 40%. Zastosowanie takiej stawki jest jednak możliwe, o ile podatnik udowodni, że przed nabyciem samochód taki były wykorzystywany co najmniej przez okres 6 miesięcy.