środki trwałe, amortyzacja, wartość początkowa, ewidencja księgowa
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Gazeta Podatkowa nr 79 (1433) z dnia 2.10.2017

Dokonywanie zmian w wartości początkowej środków trwałych

Wartość początkowa środka trwałego, ustalona zgodnie z przepisami ustaw o podatku dochodowym, stanowi podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych obciążających firmowe koszty podatkowe. Jej modyfikacji podatnik może dokonać wyłącznie w ściśle określonych w tych ustawach sytuacjach. Następuje to m.in., gdy została określona w niewłaściwej wysokości, gdy po przyjęciu składnika majątku trwałego do używania nabywca otrzymał rabat, jak również wtedy, gdy środek trwały został ulepszony lub nastąpiło odłączenie albo przyłączenie do niego części składowej bądź peryferyjnej.

Wbrew ustawowym regułom

Odpisy amortyzacyjne naliczane od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obciążają firmowe koszty uzyskania przychodów, o ile są one dokonywane zgodnie z art. 22a-22o ustawy o pdof oraz odpowiednio art. 16a-16m ustawy o pdop i jednocześnie nie zostały przez ustawodawcę wyłączone z tej kategorii wydatków. Ponieważ wielkością wyjściową dla określenia ich wysokości jest prawidłowo ustalona wartość początkowa takiego składnika majątku, to gdy wyznaczona zostanie niezgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i w efekcie dojdzie do jej zawyżenia lub zaniżenia, wówczas podatnik musi ją skorygować do prawidłowej wielkości.

Korekta wartości początkowej skutkuje obowiązkiem ponownego naliczenia odpisów amortyzacyjnych i skorygowaniem kosztów podatkowych o odpisy za lata, w których były one dokonywane w nieprawidłowej wysokości. Konsekwencją korekty kosztów jest korekta zeznań podatkowych za te lata. Natomiast korekta kosztów amortyzacji dotycząca roku bieżącego powinna być dokonana w tym samym roku.

Rabat pozakupowy

W praktyce może wystąpić sytuacja, w której przedsiębiorca nabywający składnik majątku trwałego, już po ujęciu go w odpowiedniej ewidencji i rozpoczęciu amortyzacji, otrzyma od jego sprzedawcy rabat finansowy udokumentowany fakturą korygującą. Wówczas powinien skorygować: wartość początkową takiego składnika majątku, wysokość odpisu amortyzacyjnego oraz odpisy dotychczas dokonane.

Przez wiele lat moment dokonania wskazanych korekt był przedmiotem sporu pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi. Obecnie jednak z przepisów obu ustaw o podatku dochodowym wynika wprost, że podstawową regułą rozliczania faktur korygujących w zakresie kosztów, w sytuacji gdy ich wystawienie nie jest wynikiem błędu, jest ich rozliczanie w bieżącym okresie rozliczeniowym, z datą ich otrzymania. Dotyczy to takich przypadków, w których faktura pierwotna prawidłowo dokumentowała zdarzenie gospodarcze mające miejsce w dacie jej wystawienia (stan faktyczny), a faktura korygująca została wystawiona przez sprzedawcę z powodu późniejszych zdarzeń, a więc okoliczności mających wpływ na zmianę przychodów powstałych już po wystawieniu faktury pierwotnej, takich jak np. udzielenie rabatu.

Przedstawione zasady korekty kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 22 ust. 7c i 7d ustawy o pdof i art. 15 ust. 4i i 4j ustawy o pdop, mają zastosowanie również do korekty odpisu amortyzacyjnego. Stąd, gdy korekta odpisów amortyzacyjnych wynika z udzielonego rabatu, to dokonuje się jej poprzez zmniejszenie kosztów poniesionych (lub zwiększenie przychodów) w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymano fakturę korygującą (przykład 1).

Odłączenie części składowej

Do zmiany wartości początkowej środka trwałego dochodzi również wówczas, gdy ma miejsce trwałe odłączenie od niego części składowej lub peryferyjnej (art. 22g ust. 20 ustawy o pdof i art. 16g ust. 16 ustawy o pdop). Wartość tę koryguje się o kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy ceną nabycia (kosztem wytworzenia) odłączonej części a przypadającą na nią (w okresie połączenia) sumą odpisów amortyzacyjnych. Należy ją zmniejszyć w miesiącu następnym po miesiącu, w którym nastąpiło odłączenie (przykład 2).

Gdy odłączona część zostanie następnie przyłączona do innego środka trwałego, w miesiącu połączenia zwiększa się wartość początkową tego innego środka o tę różnicę (art. 22g ust. 21 ustawy o pdof i odpowiednio art. 16g ust. 17 ustawy o pdop). Jedynie wówczas, gdy będzie ona odłączana od składnika w pełni zamortyzowanego, przyłączenie jej do innego składnika majątku nie spowoduje zmiany wartości początkowej tego drugiego składnika.


Klasyfikacja Środków Trwałych wraz ze stawkami amortyzacyjnymi dostępna jest w serwisie www.klasyfikacje.gofin.pl.

Nakłady zwiększające

Środek trwały w rozumieniu podatkowym można uznać za ulepszony, gdy jednocześnie:

  • został przebudowany, rozbudowany, poddany rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji oraz
     
  • wydatki poniesione na wskazane cele spowodowały wzrost wartości użytkowej tego środka w stosunku do wartości z dnia przyjęcia go do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Najtrudniej przedsiębiorcom jest ocenić, czy zostało spełnione pierwsze ze wskazanych kryteriów, gdyż ustawodawca nie definiuje tych pojęć.

W praktyce przyjmuje się, że przez ulepszenie należy rozumieć:

  • przebudowę, czyli zmianę (poprawienie) istniejącego stanu środków trwałych na inny,
     
  • rozbudowę, tj. powiększenie (rozszerzenie) składników majątkowych, w szczególności zaś budynków i budowli, linii technologicznych itp.,
     
  • rekonstrukcję, tj. odtworzenie (odbudowanie) zużytych całkowicie lub częściowo składników majątkowych,
     
  • adaptację, tj. przystosowanie (przerobienie) składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż wskazywało jego pierwotne przeznaczenie, albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych,
     
  • modernizację, tj. unowocześnienie środków trwałych.

Jeżeli podatnik wykonał którąś ze wskazanych czynności, wówczas jeden z ustawowych warunków do zakwalifikowania nakładów jako ulepszenia został spełniony.

Drugim warunkiem uznania danego działania za ulepszenie jest to, aby w wyniku jego dokonania doszło do wzrostu wartości użytkowej danego składnika majątku. Wzrost ten ustala się w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania, stosując przewidziane w przepisach mierniki, a w szczególności okres używania, zdolność wytwórczą, jakość produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i koszty ich eksploatacji. Ustawowe wskaźniki nie są jedynymi kryteriami oceny. Przedsiębiorca może zastosować także inne, o ile istnieje możliwość wykazania za ich pomocą wzrostu wartości użytkowej.

Nie zawsze jednak skutkiem działań podejmowanych w ramach ulepszenia, w wyniku których dojdzie do podniesienia wartości użytkowej środka trwałego, będzie podwyższenie wartości początkowej, i w efekcie podstawy dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Przepisy ustaw o podatku dochodowym wskazują bowiem, że wartość początkową środka trwałego powiększają wydatki poniesione na jego ulepszenie jedynie wówczas, gdy ich wartość w danym roku podatkowym przekroczy kwotę 3.500 zł (przykłady 3 i 4).

Charakter ulepszeniowy ma również w określonych przypadkach nabycie części składowej lub peryferyjnej. Wydatek na nabycie takiej części powiększy bowiem wartość początkową środka trwałego, jeżeli jednostkowa wartość tej części przekroczy 3.500 zł.

100% zamortyzowanie i ulepszenie

Środek trwały może zostać ulepszony zarówno w trakcie jego amortyzacji, jak również wtedy, gdy został już całkowicie zamortyzowany. Takie ulepszenie skutkuje dalszym naliczaniem odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej powiększonej o kwotę dokonanego ulepszenia (przykład 5). Jednocześnie suma wszystkich odpisów amortyzacyjnych nie może przekroczyć podwyższonej wartości początkowej.

Przykład 1

Przedsiębiorca w marcu 2017 r. kupił i przyjął do używania maszynę o wartości początkowej 175.000 zł. Roczna stawka amortyzacyjna dla tego urządzenia wynosi 18%, a miesięczny odpis amortyzacyjny - 2.625 zł. Pierwszego odpisu amortyzacyjnego dokonał w kwietniu 2017 r.

W związku z nabyciem we wrześniu od tego samego kontrahenta dwóch innych urządzeń, uzyskał na zakupioną w marcu maszynę rabat w wysokości 15%. W tym samym miesiącu otrzymał fakturę korygującą i zmniejszył wartość początkową tego środka trwałego o kwotę 26.250 zł.

W wyniku uzyskania rabatu część odpisów amortyzacyjnych dokonanych od kwietnia do sierpnia 2017 r. nie stanowi kosztów uzyskania przychodów. Z tego względu we wrześniu 2017 r. przedsiębiorca jednorazowo zmniejszył koszty uzyskania przychodów o kwotę 1.968,75 zł, co wynika z następującego obliczenia:

- odpisy dotychczas dokonane - 13.125 zł (2.625 zł × 5 m-cy),  
- odpisy amortyzacyjne od zmienionej wartości początkowej:  
odpis miesięczny
[(175.000 zł - 26.250 zł) × 18% : 12 m-cy],
2.231,25 zł
odpisy za okres objęty korektą
(2.231,25 zł × 5 m-cy),
11.156,25 zł
- kwota odpisów podlegających korekcie 
(13.125 zł - 11.156,25 zł).
1.968,75 zł

Począwszy od września br. odpisy amortyzacyjne są naliczane od wartości początkowej równej 148.750 zł.


Przykład 2

Przedsiębiorca w kwietniu 2016 r. kupił i oddał do używania zestaw komputerowy o wartości początkowej 8.600 zł, w skład którego wchodził m.in. skaner o wartości 2.400 zł. Zespół amortyzowany był metodą liniową według 30% stawki. We wrześniu 2017 r. skaner został na stałe odłączony od tego zespołu komputerowego.

W tej sytuacji ustalenie nowej wartości początkowej zespołu komputerowego wyglądało następująco:

- wartość części peryferyjnej (skanera) w cenie nabycia: 2.400 zł,
- suma odpisów amortyzacyjnych dokonanych od maja 2016 r. do września 2017 r. przypadających na skaner
[(2.400 zł × 30%) : 12 m-cy] × 17 m-cy  1.020 zł,
- różnica między ceną nabycia skanera a przypadającą na nią sumą odpisów 
amortyzacyjnych: 2.400 zł - 1.020 zł  1.380 zł,
- wartość początkowa zestawu po odłączeniu skanera (od października 2017 r.): 
8.600 zł - 1.380 zł  7.220 zł.


Przykład 3

W czerwcu 2017 r. przedsiębiorca poniósł wydatki w kwocie 3.186 zł na modernizację środka trwałego, co dało mu prawo do zaliczenia ich w całości do kosztów uzyskania przychodów. Pod koniec września br. poniósł następny wydatek na adaptację tego samego środka trwałego w kwocie 4.970 zł.

Suma wydatków na ulepszenie środka trwałego w roku podatkowym wyniosła 8.156 zł, co zobowiązuje podatnika do zwiększenia wartości początkowej tego składnika majątku w październiku 2017 r. o sumę dokonanych w tym zakresie nakładów. Jednocześnie w tym samym miesiącu powinien pomniejszyć koszty uzyskania przychodu o kwotę 3.186 zł, zaliczoną bezpośrednio w ciężar kosztów w czerwcu 2017 r.


Przykład 4

Przedsiębiorca podjął decyzję o przeprowadzeniu robót adaptacyjnych w budynku będącym jego środkiem trwałym. Związane z tym prace budowlane realizował od grudnia 2016 r. do sierpnia 2017 r. Wydatki na ich wykonanie wyniosły 37.000 zł, z czego przypadające na rok 2016 wyniosły 3.420 zł. Kwota ta nie podwyższyła wartości początkowej budynku i mogła być zaliczona do kosztów w 2016 r. Natomiast kwota poniesiona w 2017 r., tj. 33.580 zł (37.000 zł - 3.420 zł) powoduje zwiększenie wartości początkowej budynku.


Przykład 5

Przedsiębiorca użytkuje w swojej działalności środek trwały o wartości początkowej 49.700 zł, który jest już całkowicie zamortyzowany. Środek ten był amortyzowany metodą liniową przy zastosowaniu 14% stawki amortyzacyjnej. We wrześniu 2017 r. został zmodernizowany, a wartość dokonanego ulepszenia wyniosła 14.130 zł. W efekcie ulepszenia od października 2017 r. podatnik ponownie będzie naliczał odpisy amortyzacyjne przy zastosowaniu przyjętej dla tego środka metody i stawki amortyzacji, od wartości początkowej podwyższonej do 63.830 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.)

Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2016 r. poz. 1888 ze zm.)

www.SrodkiTrwale.pl - Wartość początkowa:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.PodatekDochodowy.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
PODATEK DOCHODOWY - przychody, koszty, środki trwałe, amortyzacja, leasing
Rachunkowość finansowa, budżetowa, w przykładach liczbowych ...

GOFIN PODPOWIADA

Kompleksowe opracowania tematyczne

WSKAŹNIKI

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.