Sprzedaż środka trwałego w budowie w ewidencji księgowej i sprawozdaniu finansowym

Zakupiliśmy środek trwały, który nie został przekazany do używania i pozostaje na koncie 08. Obecnie zamierzamy go sprzedać. Jak będzie wyglądała ewidencja takiej operacji w księgach rachunkowych oraz prezentacja transakcji w rachunku zysków i strat?

Rozliczenie sprzedaży środka trwałego w budowie przebiega z wykorzystaniem kont pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych. W rachunku zysków i strat wykazuje się wyłącznie wynik uzyskany na sprzedaży.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy o rachunkowości, koszty i przychody związane ze sprzedażą środków trwałych w budowie, jako koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, kwalifikuje się do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych.

Zatem w księgach rachunkowych rozliczenie sprzedaży środka trwałego w budowie może przebiegać następująco:

1) faktura dokumentująca sprzedaż:

a) wartość w cenie sprzedaży netto:

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne",

b) VAT należny (o ile sprzedaż nie korzysta ze zwolnienia):

- Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego",

c) łączna kwota należności od nabywcy:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki";

2) przeksięgowanie w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych kosztu
wytworzenia środka trwałego w budowie:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 08 "Środki trwałe w budowie".

Nieco inaczej przebiega prezentacja operacji sprzedaży środków trwałych w budowie w sprawozdaniu finansowym jednostki. W rachunku zysków i strat nie wykazuje się odrębnie przychodów ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych i kosztów z tym zbyciem związanych. Prezentacji podlega bowiem wyłącznie wynik osiągnięty na sprzedaży. Tak więc wykazaniu podlega:

a) zysk w pozycji G.I. (wersja kalkulacyjna) lub D.I. (wersja porównawcza) - jeżeli wystąpi nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania, lub

b) strata w pozycji H.I. (wersja kalkulacyjna) lub E.I. (wersja porównawcza) - jeśli koszty poniesione w związku ze sprzedażą niefinansowych aktywów trwałych będą przewyższały osiągnięte z tego tytułu przychody.

Przykład

Jednostka sprzedała w grudniu 2013 r. za kwotę netto 10.000 (plus 2.300 zł VAT) środek trwały w budowie o wartości 8.000 zł - wynikającej z konta 08.

Jednostka stosuje porównawczy rachunek zysków i strat.

Dekretacja:

Opis operacji:	Kwota	Konto
Opis operacji:	Kwota	Wn	Ma
1. Faktura:
a) cena sprzedaży netto:	10.000 zł		76-0
b) VAT należny:	2.300 zł		22-2
c) kwota należności od nabywcy:	12.300 zł	24
2. Wyksięgowanie środka trwałego w budowie z ewidencji:	8.000 zł	76-1	08

Księgowania:

W rachunku zysków i strat w pozycji D.I. jednostka wykaże "Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych" w kwocie 2.000 zł (10.000 zł przychód - 8.000 zł koszt).

W wyniku sprzedaży środka trwałego w budowie (inwestycji dla celów podatkowych), w dacie zbycia powstaje przychód podatkowy (w wysokości wynikającej z ceny zawartej w umowie sprzedaży), jednocześnie do kosztów uzyskania przychodów jednostka ma prawo zaliczyć wartość środków trwałych w budowie (stanowiących dla celów podatkowych koszty zaniechanych inwestycji) - por. art. 22 ust. 5e ustawy o PDOF oraz art. 15 ust. 4f ustawy o PDOP.