
Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 24 (624) z dnia 20.12.2024
Nakłady poniesione na dzierżawioną maszynę
Nasza spółka użytkuje maszynę produkcyjną na podstawie umowy dzierżawy. W listopadzie 2024 r. ponieśliśmy koszty wymiany niektórych części w tym urządzeniu. Uznaliśmy je za ulepszenie w obcym środku trwałym, bowiem po dokonanym ulepszeniu wartość maszyny wzrośnie. Czy postąpiliśmy prawidłowo? Jakie są zasady ewidencji takiego ulepszenia?
Jeżeli poprzez poniesione nakłady nastąpiło przysporzenie dodatkowej wartości maszynie produkcyjnej oraz nakłady zwiększyły w istotny sposób osiągane korzyści ekonomiczne jednostki, to nakłady te można uznać za ulepszenie w obcym środku trwałym. W przeciwnym przypadku poniesione nakłady powinny zostać zaliczone do kosztów podstawowej działalności operacyjnej jednostki. |
Ustawa o rachunkowości nie zawiera definicji ulepszenia w obcych środkach trwałych. Z art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. c) ustawy o rachunkowości wynika jedynie, że ulepszenia w obcych środkach trwałych zalicza się do środków trwałych. W praktyce przyjmuje się, że jest to ogół nakładów poniesionych przez jednostki, odnoszących się do niestanowiącego jej własności środka trwałego, które zmierzają do jego ulepszenia. Istotne jest to, że jednostka może zakwalifikować poniesione nakłady do ulepszenia w obcych środkach trwałych, jeśli poprzez poniesione nakłady nastąpiło przysporzenie dodatkowej wartości składnikowi majątku (tu: maszynie produkcyjnej) oraz jeśli nakłady te zwiększają w istotny sposób osiągane korzyści ekonomiczne jednostki. W przypadku zatem gdy wartość użytkowa środka trwałego po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną wartość przy przyjęciu go do używania, mamy do czynienia z ulepszeniem w obcym środku trwałym. W księgach rachunkowych poniesione nakłady uznane za ulepszenie obcego środka trwałego można wstępnie ujmować na koncie 08 "Środki trwałe w budowie", a następnie przyjąć do używania jako odrębny obiekt inwentarzowy, czyli ująć na koncie 01 "Środki trwałe" (w analityce: Ulepszenie w obcym środku trwałym). Ulepszenia w obcych środkach trwałych stanowią bowiem odrębne obiekty inwentarzowe i klasyfikowane są do odpowiednich grup, zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych, w zależności od środka trwałego, którego dotyczą. Ulepszenia w obcym środku trwałym można wprowadzić do ewidencji bilansowej jako odrębny obiekt środków trwałych na podstawie dowodu OT.
Ewidencja księgowa nakładów poniesionych na ulepszenie obcego środka trwałego 1. Dokumenty źródłowe - poniesione nakłady: - Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie", 2. OT - przyjęcie ulepszenia w obcym środku trwałym do ewidencji, jako odrębnego obiektu inwentarzowego: - Wn konto 01 "Środki trwałe" (w analityce: Ulepszenie w obcym środku trwałym), |
Trzeba mieć na uwadze, że ulepszenie w obcym środku trwałym podlega amortyzacji. Przy czym przy ustalaniu okresu i stawki amortyzacji bierze się pod uwagę okres wykorzystywania obcego środka trwałego, czyli czas, na jaki zawarto umowę, na podstawie której obcy obiekt jest użytkowany (tu: umowę dzierżawy, ale także np. umowę najmu, leasingu operacyjnego lub inną o podobnym charakterze) - a dokładnie okres pomiędzy datą zakończenia ulepszenia (i wprowadzenia jego efektów do ewidencji środków trwałych) a datą zakończenia tej umowy. W myśl art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości, zakończenie amortyzacji może nastąpić nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub np. z chwilą przeznaczenia go do likwidacji. Ulepszenie obcego środka trwałego może podlegać także jednorazowej amortyzacji bilansowej, w przypadku gdy wartość tego ulepszenia nie jest istotna. Jak wynika bowiem z art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości, dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej można ustalać odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem lub jednorazowo odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych. Możliwość przyjęcia dla celów bilansowych zasady jednorazowej amortyzacji powinna wynikać z polityki rachunkowości jednostki. W polityce rachunkowości należy również wskazać wartość graniczną, do wysokości której dane ulepszenie może być jednorazowo amortyzowane.
W sytuacji gdy nakłady na obce środki trwałe mają cechy ulepszenia, ale są - w ocenie jednostki - nieistotne, mogą zostać odniesione bezpośrednio w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej, w ramach uproszczeń przewidzianych w art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Z przepisu tego wynika bowiem, że jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na jej sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.
Przykład Spółka z o.o. poniosła nakłady o wartości: 8.500 zł na obcy środek trwały, które zakwalifikowała do ulepszenia w obcym środku trwałym. Z polityki rachunkowości spółki wynika, że nakłady uznane za ulepszenie o wartości nieprzekraczającej: 10.000 zł ujmuje się w kosztach podstawowej działalności operacyjnej. Spółka ujęła zatem w księgach rachunkowych nakłady poniesione na ulepszenie obcego środka trwałego na koncie 40-1 "Zużycie materiałów i energii". |
Więcej informacji na temat ulepszenia w obcych środkach trwałych można znaleźć w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe". Z pkt 7.17 tego standardu wynika, że nakłady poniesione przez jednostkę na ulepszenie obcego środka trwałego, użytkowanego np. na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu operacyjnego, stanowią odrębny obiekt środków trwałych jednostki - "ulepszenie obcego środka trwałego" - pod warunkiem, że sprawuje ona nad nim kontrolę. Za ulepszenie obcego środka trwałego uznaje się również nakłady poniesione przez posiadacza samoistnego pod warunkiem, że spełniają definicję ulepszenia, a nie remontu czy bieżącej konserwacji (por. pkt 7.19-7.23 KSR nr 11). Po uzyskaniu prawa własności dotychczasowy posiadacz samoistny ustala wartość początkową tego środka trwałego w wysokości sumy ceny jego nabycia i nieumorzonej części uprzednio poniesionych kosztów ulepszenia (posiadaczem samoistnym jest ten, kto faktycznie włada rzeczą jak właściciel - por. art. 336 K.c.).
Dodajmy, że jeżeli wymiana części w maszynie produkcyjnej nie powodowałaby wzrostu jej wartości użytkowej, to może zostać potraktowana jako remont, który przywraca jedynie pierwotną wartość użytkową tego obcego środka trwałego. Nakłady poniesione na remonty zalicza się co do zasady bezpośrednio do kosztów w momencie ich poniesienia.
www.SrodkiTrwale.pl - Wydatki na remont i ulepszenie:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.PodatekDochodowy.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|