Ujęcie w księgach ulepszenia środka trwałego

Posiadamy maszynę produkcyjną, która jest całkowicie zamortyzowana. Maszyna ta nadal jest używana w prowadzonej przez nas działalności gospodarczej. W sierpniu 2016 r. dokupiliśmy część, która spowodowała unowocześnienie maszyny. W jaki sposób to zdarzenie zaksięgować? Od jakiej wartości należy naliczać odpisy amortyzacyjne?

W przypadku unowocześnienia środka trwałego wartość początkową tego składnika majątku powiększa się o kwotę nakładów poniesionych na jego ulepszenie. Od podwyższonej kwoty nalicza się wówczas odpisy amortyzacyjne według dotychczasowych zasad.

Ulepszenie środka trwałego - w postaci przebudowy, rozbudowy, modernizacji lub rekonstrukcji - powoduje, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową. Wartość tę mierzy się okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami (art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

Koszty ulepszenia środka trwałego (np. zakup dodatkowej części) powiększają wartość początkową tego składnika majątkowego. Od powiększonej o koszty ulepszenia wartości początkowej dokonuje się odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych na zasadach ogólnych (tj. zgodnie z art. 32 ustawy o rachunkowości). Odpisy te w księgach rachunkowych mogą być dokonywane zapisem:

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Amortyzacja) lub odpowiednie konto zespołu 5,

- Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych".

W sytuacji gdy środek trwały był wcześniej w całości zamortyzowany, jego ulepszenie spowoduje konieczność dalszego naliczania odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej powiększonej o kwotę ulepszenia. Trzeba w takim przypadku jednak pamiętać, aby suma wszystkich odpisów nie przekroczyła podwyższonej wartości początkowej tego środka trwałego.

Odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej ulepszonego środka trwałego (także takiego, który przed ulepszeniem został w pełni umorzony) dokonuje się przy zastosowaniu takiej samej stawki amortyzacyjnej, którą stosowano przed dokonaniem ulepszenia. Stawkę oraz metodę amortyzacji środka trwałego ustala się bowiem na dzień przyjęcia środka trwałego do używania i stosuje konsekwentnie do pełnego zamortyzowania niezależnie od tego, czy środek ten będzie podlegał ulepszeniu, czy też nie.

W ewidencji księgowej Czytelników nakłady na ulepszenie środka trwałego można ująć w następujący sposób:

1. Faktura za zakup dodatkowej części do maszyny (analogiczny zapis będzie dotyczył np. faktury za usługę montażu tej części):

a) wartość netto

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu

- Wn konto 22-2 "VAT naliczony i jego rozliczenie",

c) łączna kwota zobowiązania

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

2. Wartość ulepszenia:

- Wn konto 08 "Środki trwałe w budowie",

- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Po zakończeniu ulepszenia poniesione koszty przeksięgowuje się z konta 08 na konto 01 "Środki trwałe".