Gazeta Podatkowa nr 65 (2148) z dnia 12.08.2024

Korekta dotycząca błędnej kwalifikacji środka trwałego w księgach

W sierpniu 2024 r. okazało się, że zakupione i oddane do używania w maju 2024 r. urządzenie nie zostało wprowadzone do ewidencji środków trwałych, lecz błędnie jego wartość odniesiono bezpośrednio do kosztów zużycia materiałów. W jaki sposób w księgach rachunkowych powinniśmy skorygować ten błąd?

Skoro zarówno nabycie, jak i ujawnienie środka trwałego miało miejsce w bieżącym roku obrotowym, to wprowadzenie tego środka trwałego do ksiąg rachunkowych, na podstawie dowodu OT, można zaksięgować:

- Wn konto 01 "Środki trwałe",
- Ma konto 40-1 "Zużycie materiałów i energii"

oraz równolegle

- Wn konto 49 "Rozliczenie kosztów",
- Ma konto w zespole 5.

W przypadku ujawnienia środka trwałego nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych wstecz. Amortyzację takiego środka trwałego dla celów bilansowych rozpoczyna się po wprowadzeniu go do ewidencji bilansowej. Ustawa o rachunkowości nie przewiduje bowiem możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych wstecz. Nie można więc skorygować amortyzacji poprzez uwzględnienie odpisów za okresy poprzednie, kiedy środek trwały był już używany, ale nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. W związku z tym odpisów amortyzacyjnych dla celów bilansowych od ujawnionego środka trwałego można dokonywać począwszy od miesiąca, w którym składnik majątku trwałego został wprowadzony do ewidencji środków trwałych.

Warto zaznaczyć, że jeżeli błąd ten zostałby popełniony w poprzednich latach, sposób ewidencji jego ujawnienia w księgach danego roku zależałby od jego istotności. Gdyby wpływał on istotnie na wynik finansowy jednostki za ubiegłe lata, należałoby zaewidencjonować go z uwzględnieniem art. 54 ust. 3 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za rzetelne, kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako "zysk (stratę) z lat ubiegłych". Z kolei gdyby pomyłka ta nie zniekształcała istotnie wyniku finansowego jednostki za lata ubiegłe, to kwotę korekty można byłoby ująć w korespondencji z kontem 40-1 albo kontem 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".